Groźba karalna to przestępstwo opisane w art. 190 kodeksu karnego. Zgodnie z brzmieniem przepisu odpowiedzialności karnej podlega ten, kto grozi innej osobie popełnieniem przestępstwa na jej szkodę lub szkodę osoby najbliższej, jeżeli groźba wzbudza w zagrożonym uzasadnioną obawę, że będzie spełniona. Odpowiedzialności karnej nie będzie podlegał więc ten, kto grozi innej osobie popełnieniem wykroczenia.

Groźba karalna może dotyczyć działania na szkodę pokrzywdzonego lub też osoby dla niego najbliższej. Dodatkowo należy zaznaczyć, że sprawcą przestępstwa którego zapowiedź wyartykułowana jest w treści groźby nie musi być sam grożący, lecz może być to też inna osoba lub grupa ludzi. Musi jedynie zachodzić prawdopodobieństwo, że osoba kierująca groźbę może mieć faktyczny wpływ na zachowanie innych osób.

Groźba może być także zakomunikowana za pomocą pisma, w tym SMS-em, e-mailem, listownie, telegraficznie itp., czy też za pomocą rysunku, kolażu lub fotomontażu. Wyrażając groźbę, sprawca może także posłużyć się różnego rodzaju przedmiotami, np. nożem (przystawiając go sobie do gardła i pokazując pokrzywdzonemu jaki zrobi z nim użytek), a nawet tak nietypowymi jak samochód, np. poprzez nagłe podjeżdżanie ze zwiększonymi obrotami silnika, jako zapowiedź uszkodzenia ciała.

Od pojęcia groźby karalnej należy odróżnić takie terminy, jak pogróżka, ostrzeżenie, groźba dla żartu oraz groźba bezprawna. Przyjmuje się, że pogróżka zachodzi wówczas, gdy zapowiedź spowodowania dolegliwości jest tak niejasna i ogólnikowa, że nie można ustalić, czy chodzi o przestępstwo, bądź nie można ustalić na czyją szkodę ma zostać ono popełnione.

 

W jakich okolicznościach możemy mówić, że wypowiedziane słowa stanową groźbę karalną?

 

Dla bytu przestępstwa z art. 190 K.k. istotne jest subiektywne odczucie zagrożonego.
Do jego znamion należy wzbudzenie w zagrożonym uzasadnionej obawy, że zapowiedź przestępczego działania zostanie spełniona. Prawnie relewantne jest obecnie nie tyle ustalenie, czy rzeczywiście istniało prawdopodobieństwo spełnienia groźby, co ustalenie, że groźba ta wzbudzała w pokrzywdzonym uzasadniona obawę tego, że będzie spełniona. Obawa taka może istnieć także wówczas, gdy nie istnieje obiektywne niebezpieczeństwo realizacji groźby (np. w przypadku grożenia atrapą broni palnej).

Obawa musi być uzasadniona, czyli inaczej obiektywna. Pokrzywdzony nie może powoływać się na swoją ponad przeciętną wrażliwość, lękliwość czy łatwowierność. Sąd lub prokurator rozpatrujący zachowanie sprawcy będą brać pod uwagę, czy mogło ono wywołać uczucie strachu lub zagrożenia u przeciętnej osoby, występującej w określonych okolicznościach.

Co ważne bez znaczenia jest to, czy sprawca mógł rzeczywiście swoją groźbę spełnić, albowiem liczy się jedynie przekonanie (uzasadnione) pokrzywdzonego co do możliwości realizacji tej groźby. Sprawca broniąc się powinien zatem stawiać szczególny nacisk na to, że pokrzywdzony zdawał sobie sprawę z tego (miał wiedzę), że groźba nie jest realna.

Przestępstwo groźby karalnej może być popełnione wyłącznie umyślnie. Oskarżenie będzie zatem musiało wykazać, że sprawca miał uzasadniony powód (motyw), żeby grozić pokrzywdzonemu. Należy mieć jednak na uwadze, że zamiar ma dotyczyć wyartykułowania groźby, a nie jej spełnienia.

 

Groźba karalna, a odpowiedzialność karna

 

Zgodnie z art. 190 kk groźba karalna zagrożona jest karą grzywny, ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do lat dwóch.

Oznacza to, że może tu znaleźć zastosowanie instytucja warunkowego umorzenia postępowania, a kara pozbawienia wolności może zostać orzeczona z warunkowym jej zawieszeniem.

Przestępstwo groźby karalnej ścigane jest na wniosek pokrzywdzonego, co oznacza, że organy ścigania bez inicjatywy osoby zagrożonej nie będą podejmować żadnych czynności w związku z podjęciem lub prowadzeniem postępowania.

 

Jeśli potrzebujesz profesjonalnej pomocy w sprawie karnej - skontaktuj się z naszą Kancelarią i umów się na spotkanie - prawnik bemowo